FIV, czyli wirus nabytego niedoboru immunologicznego kotów

Czy wiesz, że koty mają swój odpowiednik ludzkiego wirusa HIV? To wirus FIV, który może wywołać analogiczną chorobę do AIDS, nazywaną u kotów FAIDS (zespół nabytego niedoboru odporności u kotów). Sprawdź, jakie są objawy zakażenia FIV, jak zdiagnozować i jak zapobiegać zakażeniu.

Spis treści

Wirus FIV a FAIDS

Samo nosicielstwo wirusa FIV nie oznacza, że na pewno rozwinie się FAIDS, czyli zespół nabytego niedoboru immunologicznego u kotów. Zakażenie może przebiegać bez objawów przez lata.

Analogicznie wygląda zakażenie wirusem HIV u ludzi. AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru odporności u ludzi rozwija się w wyniku zakażenia wirusem HIV. Jednak zanim rozwinie się choroba (czyli AIDS), może minąć 5,10 czy 15 lat. AIDS u ludzi może się nigdy nie rozwinąć, jeśli będzie się przyjmować odpowiednie leki i dbać o odporność.

Wirus FIV a pies – czy jest ryzyko transmisji międzygatunkowej?

Twój kot jest nosicielem wirusa FIV i martwisz się o zdrowie drugiego sierściucha w domu, psa? Spokojnie. To typowo koci wirus. Dla innych gatunków (psów, chomików, królików itd.), jest zupełnie niegroźny. Dla ludzi także nie stanowi żadnego zagrożenia. FIV jest niebezpieczny tylko dla kotów.

Wirus FIV – źródła zakażenia

Źródłem zakażenia są chore koty oraz nosiciele. Zakażeniu częściej ulegają niewykastrowane samce niż samice. Jest to związane z walkami kotów.

Wirusy znajdują się w ślinie, łzach, mleku, siarze oraz w nasieniu. Nie ma ich w kale i moczu, dlatego kuweta nie ma dużego znaczenia, jeśli chodzi o transmisję wirusa. O wiele bardziej niebezpieczna jest wzajemna toaleta kotów, czyli lizanie sierści (między kotem FIV pozytywnym i takim, który jest FIV negatywny) lub lizanie ran zanieczyszczonych śliną nosiciela, lub chorego kocura. Ślina to główne źródło zakażenia wirusem FIV. Skąd w takim razie biorą się wirusy na sierści? Koty to czyściochy. Liżą swoją sierść kilka razy dziennie. Wraz ze śliną na futerko przedostają się także wirusy. Istnieje również ryzyko zakażenia przez wspólnie użytkowane przedmioty przez koty – najczęściej miski i zabawki.

5 stadiów zakażenia wirusem FIV:

1. Faza ostrego zakażenia

• Trwa 2-9 tygodni

• Objawy niespecyficzne (gorączka, osłabienie i powiększone węzły chłonne)

2. Faza bezobjawowego nosicielstwa

• Trwa do 10 lat

• Brak objawów

3. Faza długotrwałego powiększenia węzłów chłonnych

• Trwa od kilku miesięcy do kilku lat

• Objawy podobne do tych, które występują w ostrej fazie zakażenia

4. Faza zwiastująca FAIDS

• Trwa od kilku miesięcy do kilku lat

-objawy związane z wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi, wirusowymi lub grzybiczymi. Praca układu immunologicznego jest zaburzona, ale oprócz częstszych infekcji, kotu nic więcej na pozór nie dolega.

5. Zespół AIDS – FAIDS

• Trwa zazwyczaj 1-6 miesięcy

• Objawy podobne do tych, które występują w fazie zwiastującej. Oprócz tego także demencja, nowotwory i uszkodzenie nerek. Układ odpornościowy nie pracuje prawidłowo. To najgorszy scenariusz dla wszystkich nosicieli wirusa FIV. Kot jest podatny na infekcje. Te patogeny, które dla zdrowego kota nie są w ogóle niebezpieczne, dla chorego na FAIDS mogą być śmiertelne.

Wirus FIV – objawy

Zależą od fazy zakażenia wirusem. Pierwsze objawy zakażenia wirusem FIV są niespecyficzne. Kot jest apatyczny i smutny, pojawia się gorączka i węzły chłonne stają się powiększone. Po kilku dniach lub tygodniach (zależy od układu odpornościowego), wydawać by się mogło, że wszystko wraca do normy. Po chorobie ani śladu zdaje się, że twój zwierzak wrócił do formy. Niestety, nic bardziej mylnego.

Kot staje się bezobjawowym nosicielem. Może wydalać wirusy przez lata, zanim pojawią się kolejne objawy kliniczne. Kotek, który jest zarażony, ale nie ma jeszcze dalszych objawów, jest zagrożeniem dla zdrowych kotów – w jego wydzielinach znajdują się wirusy. Taki stan (faza bezobjawowego nosicielstwa) może trwać przez lata.

Po tym czasie rozwijają się objawy typowe dla FAIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru immunologicznego u kotów:

• anemia, brak łaknienia, gorączka, utrata masy ciała
• uogólnione powiększenie węzłów chłonnych
• biegunka, wymioty
• zapalenie dziąseł
• żółtaczka
• wodobrzusze
• ropnie, nowotwory (chłoniaki)

Wirus FIV – jak wykryć? Diagnostyka zakażenia FIV

Lekarz weterynarii może już w 10 minut potwierdzić lub wykluczyć zakażenie za pomocą szybkich testów FIV/FeLV na miejscu, w przychodni weterynaryjnej. Materiał, z którego wykonuje się test to krew kota, a dokładniej – jej kilka kropel. Test wykrywa jednocześnie obecność przeciwciał przeciwko wirusom FIV oraz antygeny wirusa białaczki kotów (FeLV).

Jeśli test daje niejednoznaczny wynik, lekarz weterynarii może zdecydować się na wysłanie krwi do laboratorium weterynaryjnego, w którym zbadają poziom przeciwciał przeciwko wirusowi FIV. Na wynik trzeba czekać 1-2 dni robocze.

Warto zaznaczyć, że kocięta do 16 tygodnia życia mogą mieć we krwi przeciwciała przeciwko wirusowi FIV, które otrzymały od matek, które były nosicielkami lub był chore. Szybki test na FIV wykrywa przeciwciała, dlatego w przypadku takich kociąt, badanie może dać fałszywie dodatni wynik. Test należy przeprowadzić raz jeszcze (w wieku około 6 miesięcy). W tym wieku przeciwciała matczyne powinny zostać zneutralizowane w organizmie kota, a test powinien dać już wiarygodny wynik.

Wirus FIV – leczenie

Nie ma leków, które pozwoliłyby na pozbycie się wirusa raz na zawsze z organizmu kota. Można ograniczyć namnażanie się wirusów za pomocą leków przeciwwirusowych – AZT i interferonu. Dzięki temu objawy powinny być łagodniejsze.

Leczenie zakażenia wirusem FIV powinno także obejmować wtórne zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Leki (antybiotyki, leki przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze), dobiera się indywidualnie, w zależności od patogenu i stanu ogólnego kota.

Zaleca się także być pod stałą opieką lekarza weterynarii. Kota należy regularnie odrobaczać, szczepić przeciwko chorobom zakaźnym i wzmacniać odporność za pomocą preparatów zaleconych przez lekarza weterynarii. Można stosować lizynę, beta glukany czy tran.

Karma dla kota z FIV – jaka jest najlepsza?

Koty FIV-pozytywne powinny dostawać karmę dobrej jakości, wysokobiałkową, bogatą w makroelementy i witaminy. Zwróć uwagę na jej skład, zanim dokonasz zakupu. Dobór karmy możesz także skonsultować z lekarzem weterynarii.

Jak zapobiegać zakażeniu wirusem FIV?

Nie ma skutecznej szczepionki, która uchroniłaby koty przed rozwinięciem się choroby. Na szczęście istnieją proste sposoby, które ograniczają możliwość zarażenia.

Nie pozwalaj na kontakt swojego pupila z kotem o nieznanym pochodzeniu. Jeśli twój kotek jest niewychodzący, to nic trudnego. Problem rodzi się, dopiero gdy sierściuch wychodzi na zewnątrz. Wówczas nie masz kontroli nad tym, z jakimi kotami się spotyka. Do zakażenia często dochodzi podczas walk kotów. Skutecznym sposobem okiełznania gorącego temperamentu kocura jest kastracja. Dzięki temu ograniczysz możliwość transmisji wirusa, ale także pozbędziesz się nieprzyjemnego zapachu moczu, który jest związany z hormonami płciowymi.

Pamiętaj, że jeśli chcesz wprowadzić nowego kota do domu, musisz go wcześniej zbadać pod kątem nosicielstwa wirusa FIV. Zgłoś się do lekarza weterynarii. Badanie należy wykonać dwukrotnie, w odstępstwie 8-12 tygodni przed wprowadzeniem do środowiska, w którym jest już kot.

Kot FIV pozytywny i kot FIV negatywny pod jednym dachem

Nie zaleca się trzymać nosiciela i zdrowego kota w jednym domu. Prędzej czy później dojdzie do zakażenia przez wzajemną higienę – lizanie czy jedzenie z tej samej miski. Jeśli masz kota, u którego test na FIV okazał się pozytywny i marzysz o drugim futerku w domu, zaadoptuj drugiego kota FIV pozytywnego.